Cá nhân hóa trong tập luyện là câu chuyện không mới nhưng chưa thực sự được đánh giá đúng tầm quan trọng trong ngành Fitness tại Việt Nam. #SUCCESS-STORIES là series bài viết của STEEL, được xây dựng trên những câu chuyện thực tế, nhằm đem đến cái nhìn gần hơn vào quá trình đồng hành của các PT cùng khách hàng với thể trạng, tính cách, lối sống khác nhau. Trên hết, đó là câu chuyện về nỗ lực đem đến những trải nghiệm phù hợp, môi trường tập luyện lý tưởng và kết quả tối ưu cho từng cá nhân. Bởi mỗi con người là một cá thể độc nhất, và chẳng bao giờ có một công thức chung cho tất cả.
Đối với nhiều người, việc đến phòng tập thường đóng vai trò là công cụ để đạt được một mục đích cụ thể như giảm cân, tăng cơ, thon gọn vóc dáng. Thế nhưng tại STEEL, trong quá trình tập luyện, không ít người lại khám phá ra những khả năng tiềm ẩn của bản thân, tìm thấy niềm yêu thích và tự biến thói quen vận động trở thành một phần trong cuộc sống của mình.
Chị Ngọc Anh (24 tuổi) là một trong những ví dụ điển hình đã và đang trải qua sự thay đổi tích cực này. Đến với STEEL với mục tiêu đơn thuần là giảm mỡ, chị đã tìm thấy cả niềm vui và cảm hứng để bộc lộ những khía cạnh sức mạnh mà trước đây chưa từng được khai phá. Câu chuyện được kể qua chia sẻ của Coach Lê Dũng tại STEEL - người đạt huy chương Vàng trong cuộc thi Push & Pull Meet 2022 và đóng vai trò quan trọng trong việc truyền cảm hứng tập luyện cho chị Ngọc Anh suốt 7 tháng qua.
Chân dung khách hàng:
- Độ tuổi: 24
- Mục tiêu tập luyện: giảm mỡ, tăng vòng mông
- Thời gian tập luyện: 7 tháng
- Thể trạng trước khi tập: cơ thể tích nhiều mỡ, không săn chắc
Ngọc Anh là một du học sinh, trước đây từng trải qua quá trình giảm cân hiệu quả khiến cân nặng giảm được hơn 10 ký. Tuy nhiên, sau khi về nước, do dừng tập luyện cộng với chế độ ăn thiếu kiểm soát khiến cân nặng của Ngọc Anh tăng trở lại, cơ thể tích nhiều mỡ và lỏng lẻo, thiếu săn chắc. Sức khỏe từ đó cũng yếu hơn so với trước đây.
Vì từng có thời gian tập luyện, Ngọc Anh đã có một số kiến thức cơ bản nhất định về sức khỏe và dinh dưỡng. Bạn biết mình muốn gì và xác định rõ ràng mục tiêu đến STEEL để giảm cân, giảm mỡ.
Phương pháp tiếp cận của mình đối với Ngọc Anh là dần dần đi từ kỹ thuật cơ bản rồi nâng độ khó lên dựa trên tình trạng của khách hàng.
Mặc dù đã có kinh nghiệm tập luyện nhưng nhiều kĩ thuật của Ngọc Anh vẫn chưa thực sự chuẩn xác, dẫn đến việc làm giảm hiệu quả tập. Từ quan sát này, mình bắt đầu bằng việc hướng dẫn lại những chuyển động cơ bản nhất như squat, hip hinge, chuyển động của xương bả vai với các biến thể dễ nhất (gồm goblet squat, dumbbell romanian deadlift, machine row). Số set sẽ dao động từ 2-3 còn số rep khoảng 12-15 hoặc có những bài lên đến 20 reps. Sau một thời gian ngắn, khi Ngọc Anh đã nắm chắc về kỹ thuật, mình chuyển sang những bài tập phức tạp hơn và có độ khó cao hơn.
Về dinh dưỡng, mình hướng đến việc cung cấp kiến thức cơ bản về lượng calo nạp vào và giải phóng khỏi cơ thể. Để đạt mục tiêu giảm cân mà giữ cho người săn chắc, mình đặc biệt nhấn mạnh đến tầm quan trọng của Protein. Từ đó, mình hỗ trợ để Ngọc Anh tự điều chỉnh chế độ ăn uống của mình sao cho vừa mang lại hiệu quả tập luyện, vừa cho bạn một sự thoải mái nhất định.
Sau một thời gian tập luyện, mình nhận thấy Ngọc Anh có tiềm năng trong các bài tập thiên về sức mạnh. Vì vậy, sau giai đoạn củng cố kĩ thuật, mình cho bạn làm quen với những biến thể phức tạp hơn của bài tập, đồng thời tăng dần mức tạ. Cụ thể, mình thiết kế để Ngọc Anh chuyển từ tập goblet squat sang barbell squat, từ romanian deadlift với dumbbell sang conventional deadlift với barbell hoặc barbell bench press,... Với những bài compound này, mình thiết kế số rep thấp để tối ưu cho việc phát triển sức mạnh, thông thường khoảng dưới 6 reps.
Ngọc Anh đáp ứng rất tốt với phương pháp tập luyện này. Bạn thích thú và không ngần ngại việc tập nặng. Mức tạ ở ba bài tập Squat, Bench, Deadlift của bạn tiến bộ theo từng tuần và điều này trở thành động lực lớn để bạn tiếp tục vượt qua những kỷ lục của bản thân. Thậm chí Ngọc Anh còn thường xuyên tự đề xuất nâng mức tạ để thử thách chính mình. Ngoài giờ tập, bạn còn thường theo dõi các nữ vận động viên powerlifting để lấy động lực và cảm hứng. Mình rất hy vọng rằng, một thời gian nữa, bản thân Ngọc Anh cũng có thể tự tin thể hiện bản thân trên một sàn đấu nào đó.
Thông thường, nhiều bạn nữ đến phòng tập e ngại rằng tập tạ có thể làm mình "đô" hơn, nhưng Ngọc Anh lại đặc biệt tỏ ra tò mò và thích thú. Từng mức tạ mới được chinh phục hay việc bạn tập luyện với một sự vui vẻ hào hứng mỗi ngày là minh chứng cho thấy đây là cách tiếp cận phù hợp với Ngọc Anh. Điều này càng củng cố niềm tin của mình rằng mỗi khách hàng đều khác nhau, vì vậy các huấn luyện viên cần nhìn nhận mỗi người như một cá thể độc lập, thay vì bị cuốn theo một tiêu chuẩn thường thấy nào đó trong xã hội mà bỏ qua cơ hội khai phá tiềm năng trong con người họ.
Bên cạnh đó, theo mình, việc cá nhân hóa trong tập luyện không chỉ đơn giản dựa trên vấn đề thiết kế bài tập như thế nào để phù hợp nhất với khả năng thể chất, mà còn phải cân nhắc đến những yếu tố như hoàn cảnh sinh hoạt, thời điểm áp dụng... Gần đây, nhận thấy công việc của Ngọc Anh trở nên bận rộn hơn dẫn đến nhiều căng thẳng, mình quyết định thay đổi chương trình tập để mức tạ nhẹ hơn và đồng thời tăng số rep lên. Mục đích của việc này là để giảm áp lực cho hệ thống thần kinh trung ương - vốn không nên chịu quá tải ở thời điểm hiện tại.
Là một huấn luyện viên cá nhân và cũng là người đồng hành cùng khách hàng trong suốt thời gian tập luyện, mình cũng cần cố gắng để thấu hiểu và linh hoạt trong trường hợp khách quá bận nên không thể đến phong tập đều. Khi đó, mình sẽ thường xuyên trao đổi, theo sát và cổ vũ bạn đi bộ nhẹ nhàng trong ngày hoặc giảm khẩu phần ăn để tránh việc tăng cân trở lại.
Đến hiện tại, sau 7 tháng tập luyện, cân nặng và lượng mỡ trong cơ thể của Ngọc Anh đã giảm đáng kể, cơ bắp được hình thành còn vòng mông tăng 4cm. Hình thể nhờ vậy mà thon gọn và săn chắc hơn nhiều so với khoảng thời gian trước đó. Bên cạnh đó, sức khỏe của Ngọc Anh cũng được cải thiện, giấc ngủ ngon hơn và tinh thần lạc quan hơn.
Tuy nhiên, thay đổi quan trọng nhất nằm ở việc Ngọc Anh đã tự hình thành niềm yêu thích đối với việc tập luyện. Điều đó làm mỗi buổi tập diễn ra vui vẻ, không mệt mỏi và là nền tảng để Ngọc Anh duy trì lối sống vận động và khỏe mạnh lâu dài. Việc từng bước chinh phục các bài tập sức mạnh cũng củng cố thêm niềm tin vào bản thân của Ngọc Anh, giúp bạn khám phá ra sức mạnh tiềm ẩn của mình mà trước đây chưa từng để ý.
Cảm ơn những chia sẻ của Coach Lê Dũng.